در زندگی شلوغ و گیج کننده امروزی داشتن استراحت شبانه خوب به شدت سخت شده است. برنامه کاری، فشار دنیای مدرن و شبکه‌های اجتماعی باعث شده که داشتن خواب شب با کیفیت تقریبا غیر ممکن باشد. کم خوابی به پدیدهای جهانی تبدیل شده است که مشکلات سلامتی زیادی به دنبال دارد. محرومیت از خواب علاوه‌بر اثرات مخربی که بر سلامت دهان و دندان افراد دارد؛ منجر به مسائلی مثل اضطراب، دیابت، فشار خون بالا و حمله قلبی نیز می‌شود.
در این مطلب بیماری‌های دهان و مشکلات دندان که بر اثر کمبود خواب رخ می‌دهند را بررسی خواهیم کرد. اگر می‌خواهید با اثرات مخرب کم خوابی بر سلامت دهان و دندان آشنا شوید، تا انتهای این مقاله با ما همراه باشید.
اثرات مخرب کم خوابی بر سلامت دهان و دندان
ارتباط بین خواب و دندان‌ها و لثه‌های سالم مهم‌تر از آن چیزی است که ممکن است تصور کنید. بی‌خوابی یا نداشتن خواب کافی سلامتی افراد را به خطر خواهد انداخت. خطر ابتلا به بیماری‌های دهان و دندان یکی از ، مشکلات مربوط به خواب بی‌کیفیت و ناکافی‌ست. کم خوابی می‌تواند منجر به مشکلاتی مثل خونریزی لثه، از دست دادن دندان، عفونت لثه و پوسیدگی دندان شود. در ادامه برخی از اثرات مخرب خواب ناکافی را بر سلامت دهان و دندان بررسی می‌کنیم.
افزایش التهاب و عفونت دهان و دندان؛ دشمن دندان‌های شما
التهاب، واکنش طبیعی بدن برای مقابله با تهدیدات مانند عفونت و زخم است. خواب کافی برای تنظیم این پاسخ التهابی ضروری است. اما زمانی که از خواب محروم می‌شوید، بدنتان ممکن است بیش از حد واکنش نشان دهد و سیل عظیمی از پروتئین‌ها و آنتی‌بادی‌ها را آزاد کند. این واکنش افراطی، منجر به افزایش جریان خون در نقاط آسیب‌پذیر بدن، از جمله دهان، و در نتیجه التهاب لثه می‌شود.
کمبود خواب همچنین سیستم ایمنی بدن را ضعیف می‌کند. خواب کافی برای افزایش قدرت سیستم ایمنی و توانایی آن برای مقابله با عفونت‌ها ضروری است. هنگامی که به اندازه کافی نمی‌خوابید، بدن شما آنتی‌بادی‌ها و سلول‌های سفید خون کمتری تولید می‌کند که برای مبارزه با عفونت‌ها لازم هستند. بدون خواب کافی، توانایی بدن برای مقابله با عفونت‌های دهان مانند عفونت دندان به شدت کاهش می‌یابد. این امر می‌تواند به بیماری لثه، آبسه دندان، پریودنتیت و سایر مشکلات دندانی جدی منجر شود که در نهایت ممکن است راهی به غیر از کشیدن دندان عفونی و از دست دادن دندان برای فرد وجود نداشته باشد. از دست دادن دندان به دلیل عفونت، می‌تواند مشکلات جویدن، صحبت کردن و حتی عزت نفس فرد را تحت تاثیر قرار دهد.
بالا بردن خطر مشکلات و بیماری‌های لثه؛ نتیجه مستقیم کمبود خواب
لثه‌های ملتهب و ضعیف شده در اثر کمبود خواب، به شدت در برابر عفونت آسیب‌پذیر هستند. باکتری‌های مضر دهان به راحتی می‌توانند از این دروازه نفوذ کرده و به عمق لثه‌ها و بافت‌های اطراف دندان نفوذ کنند. این امر زمینه‌ساز بروز بیماری‌های التهابی لثه مانند ژنژویت و پریودنتیت می‌شود. عفونت‌های لثه در صورت عدم درمان، می‌توانند به ریشه دندان سرایت کرده و منجر به آبسه دندان شوند. تضعیف ساختار دندان‌ها به دلیل ابتلا به بیماری‌های لثه در نهایت، به پوسیدگی و افتادن دندان ختم خواهد شد.
دندان قروچه، کابوسی خاموش در تاریکی کم‌خوابی
دندان قروچه یا براکسیزم، عادتی ناخودآگاه است که در آن فرد دندان‌های خود را به هم فشار می‌دهد یا روی هم می‌ساید. این عادت می‌تواند در طول روز یا شب رخ دهد، اما بیشتر در هنگام خواب اتفاق می‌افتد. کمبود خواب، یکی از عوامل زمینه‌ساز اصلی دندان قروچه است. در واقع، مطالعات نشان داده‌اند که افراد مبتلا به اختلالات خواب، به طور قابل توجهی بیشتر در معرض ابتلا به دندان قروچه هستند که عواقب مخربی به همراه دارد شامل:
- شل شدن پیچ ایمپلنت: فشار و سایش مداوم ناشی از دندان قروچه می‌تواند به مرور زمان باعث شل شدن پیچ ایمپلنت و افتادن روکش ایمپلنت شود. این امر علاوه بر هزینه‌های اضافی برای ترمیم، می‌تواند ظاهر و عملکرد ایمپلنت را نیز تحت تاثیر قرار دهد.
- افتادن روکش دندان: دندان قروچه به مرور زمان مینای دندان را ساییده و ضعیف می‌کند و در صورت عدم درمان نهایتاً منجر به افتادن روکش دندان می‌شود.
- شکسته شدن دیواره دندان: فشار شدید دندان قروچه باعث ترک خوردن، شکستن و خرد شدن دیواره دندان‌ها خواهد شد.
- سایر مشکلات دهان و دندان: دندان قروچه می‌تواند به درد فک، ساییدگی دندان‌ها، حساسیت دندان، التهاب لثه و مشکلات مفصلی گیجگاهی- فکی (TMJ) منجر شود.
پوسیدگی دندان، کابوسی که با کمبود خواب وحشتناک‌تر می‌شود
خواب کافی برای سلامت دهان و دندان و پیشگیری از پوسیدگی دندان ضروری است. در طول خواب، بزاق بیشتری تولید می‌شود که به شستشوی دهان، خنثی کردن اسیدها و تقویت مینای دندان کمک می‌کند. کمبود خواب، تولید بزاق را کاهش می‌دهد و دهان را به محیطی اسیدی تبدیل می‌کند که باکتری‌ها در آن به سرعت تکثیر یافته و پلاک دندانی را تشکیل می‌دهند. پلاک دندانی، سدی از میکروب‌ها است که در صورت عدم از بین بردن به مرور زمان به مینای دندان نفوذ کرده و باعث ایجاد حفره و پوسیدگی می‌شود.
همچنین خواب برای پر کردن رگ‌های خونی حاوی کلسیم و فسفات لازم برای دندان ضروری است. این مکمل‌های مغذی به تقویت ساختار دندان کمک می‌کنند. اگر این مکمل‌ها به اندازه کافی به دندان نرسند، پوسیدگی آن اجتناب ناپذیر است. اتفاقی که بر اثر کمبود خواب و ضعیف شدن سیستم ایمنی بدن می افتد.
کاهش بزاق و خشک شدن دهان؛ افزایش میکروب‌های دهانی
برخی از افرادی که کمبود خواب دارند، عادت کرده‌اند که به جای بینی، از دهان نفس بکشند. جریان بزاقی برای افرادی که با دهان باز می‌خوابند، به شدت کاهش می‌یابد. به طور کلی، کاهش بزاق یکی از عوارض رایج کمبود خواب است. بزاق، باکتری‌های مضر موجود در دهان را می‌کشد و به همین دلیل، نقش مهمی در حفظ سلامتی دارد. زمانی که جریان بزاق کاهش یابد، میکروب‌های دهانی زیاد می‌شوند. این مسئله مشکلاتی مثل موارد زیر را ایجاد می‌کند:
- بوی بدن دهان
- خشک شدن دهان
- حفره‌های دهانی
- زخم‌های دهانی
- تبخال دهان
افزایش اضطراب که یکی دیگر از عواقب کم خوابی است نیز بر کاهش جریان بزاق تاثیر می‌گذارد. علاوه‌بر عوارض و مشکلات سلامتی ایجاد شده، خشکی دهان می‌تواند بسیار آزاردهنده باشد.
کلینیک دندانپزشکی دکتر نیکزاد؛ خود را به دستانی با تجربه بسپارید
کم خوابی اثرات مخربی بر جنبه‌های مختلف سلامت ما از جمله سلامت دهان و دندان می‌گذارد. ممکن است شما هم به دلیل کمبود خواب یا هر مسئله دیگری از مشکلات دهان و دندان رنج ببرید. دکتر محمد نیکزاد دندانپزشک متخصص تمام خدمات درمانی و حتی زیبایی از جمله عصب کشی، ایمپلنت و… را ارائه می‌دهد. اگر دچار مشکلاتی مثل پوسیدگی دندان، دندان قروچه و… شدید یا حتی به دنبال زیباتر کردن لبخند خود هستید، در کلینیک دندانپزشکی دکتر نیکزاد بهترین و با کیفیت‌ترین خدمات به شما ارائه می‌شود.
راه‌های ارتباطی با کلینیک تخصصی دکتر محمد نیکزاد
نشانی: تهران- سعادت‌آباد- بین خیابان ۱۶ و ۱۸- پلاک ۴۵- طبقه ۲
شماره تماس کلینیک: ۰۲۱۲۲۰۸۱۹۰۲
شماره موبایل: ۰۹۳۵۰۵۹۵۵۷۸
اینستاگرام دکتر محمد نیکزاد: dr.mohammadnikzad
وب‌سایت: drnikzad.com
