سرگیجه بعد از پرواز میتواند به دلایل مختلفی رخ دهد. تغییرات فشار هوا، اختلالات گوش داخلی و عواملی مانند کمآبی بدن تنها چند نمونه از علل احتمالی هستند.
سرگیجه احساس کاذبی است که شما یا چیزهای اطراف شما در حال حرکت هستند. افراد اغلب آن را به عنوان احساس تاب خوردن یا کج شدن توصیف میکنند. گاهی اوقات، سرگیجه شدید میتواند حفظ تعادل را دشوار کند.
سرگیجه از تغییرات در گوش داخلی یا سیستم عصبی مرکزی (CNS) شما ناشی میشود. این نواحی از بدن شما تعادل شما را کنترل میکنند. هنگامی که با تغییراتی مواجه میشوند، میتوانند سیگنالهای نادرستی را به مغز ارسال کنند که میتواند منجر به سرگیجه شود.
حتی اگر به طور منظم دچار سرگیجه نشوید، برخی شرایط میتوانند به سرگیجه کمک کنند. به عنوان مثال، پرواز شما را در معرض تغییرات قابل توجه فشار هوا قرار میدهد. این ممکن است بر ساختارهای گوش شما تأثیر بگذارد یا شرایط دهلیزی (گوش داخلی) موجود را بدتر کند.
برای برخی افراد، پرواز همچنین میتواند باعث استرس، حالتهای کمآبی بدن و خستگی شود.
علائم سرگیجه بعد از پرواز
سرگیجه بعد از پرواز میتواند برای هر فرد متفاوت احساس شود. افراد اغلب آن را به عنوان احساسات زیر توصیف میکنند:
- کج شدن
- تاب خوردن
- چرخیدن
- سرگیجه
- سقوط
- گردباد
- تکان خوردن
- شناور شدن
- گیجی
همچنین ممکن است علائم بیماری حرکتی مانند موارد زیر را مشاهده کنید:
- تهوع
- استفراغ
- تعریق
- سردرد
چگونه پرواز میتواند باعث سرگیجه شود؟
یکی از عوامل کلیدی که میتواند به سرگیجه بعد از پرواز کمک کند، تغییر فشار هوا است. هر چه از زمین دورتر شوید، فشار هوا کمتر میشود.
سیستم دهلیزی شما برای حفظ تعادل و جهتگیری در فضای اطراف شما به تعادل فشار متکی است. اگر فشار اتمسفر خیلی سریعتر از ساختارهای گوش شما تغییر کند، میتواند منجر به فشار نامتعادل شود که باعث سرگیجه میشود.
تغییرات فشار هوا در طول پرواز میتواند بیش از توانایی گوش داخلی شما برای حفظ تعادل را مختل کند. گاهی اوقات، میتواند به گوش داخلی فرد آسیب برساند. این به عنوان ضربه ناشی از فشار یا “گوش هواپیما” شناخته میشود و ناشی از التهاب پرده گوش است.
تغییرات فشار همچنین میتواند شرایط از پیش موجود سیستم دهلیزی یا سیستم عصبی مرکزی را تشدید کند، مانند:
- بیماری منییر
- سندرم مال دی بارکمنت
- التهاب لابیرنت
- نوروم آکوستیک
- بیماری خودایمنی گوش
- میگرن دهلیزی
- تفاوتهای ساختاری در آناتومی گوش شما
- عفونت گوش
عوامل پروازی دیگر
تغییرات فشار میتواند یکی از علل اصلی سرگیجه بعد از پرواز باشد، اما عوامل دیگری نیز نقش دارند.
این شامل علائمی است که ممکن است پرواز ایجاد کند، مانند:
- استرس: پرواز میتواند باعث استرس شود که میتواند علائم بیماریهای زمینهای مانند بیماری منییر را که ممکن است منجر به سرگیجه شود، بدتر کند.
- خستگی و کمآبی بدن: هنگامی که کم آب هستید، حجم مایعات در بدن شما میتواند کاهش یابد و بر حجم خون، مایعات گوش داخلی و سطح الکترولیت تأثیر بگذارد. خستگی میتواند احساس کمبود انرژی و بیثباتی را تشدید کند که ممکن است علائم را بدتر کند.
- احساس حرکت: برای برخی افراد، سرگیجه میتواند ناشی از احساس حرکت بدون دید افق ثابت باشد. هنگامی که احساس میکنید در حال حرکت هستید، اما مغز شما نقطه مرجع ثابتی ندارد، میتواند منجر به عدم تطابق حسی شود که باعث سرگیجه میشود.
چگونه سرگیجه بعد از پرواز را مدیریت کنیم؟
مدیریت سرگیجه بعد از پرواز بسته به علت اصلی سرگیجه متفاوت است. اکثر موارد خفیف نیازی به درمان پزشکی ندارند و افراد اغلب میتوانند با موارد زیر آن را مدیریت کنند:
- هیدراته شدن
- استراحت در مکانی آرام و راحت
- نشستن یا دراز کشیدن با سر ثابت
- تنفس عمیق
- حفظ حرکات آهسته و کنترل شده
- مصرف زنجبیل یا سایر کمکهای ضد تهوع برای تسکین علائم بیماری حرکتی
اگر سرگیجه حتی با مدیریت دقیق بعد از پرواز ادامه یافت، صحبت با پزشک ممکن است مفید باشد. آنها میتوانند هرگونه علت زمینهای دیگر را رد کنند.
سرگیجه چقدر طول میکشد؟
شدت سرگیجه و مدت زمانی که بعد از پرواز تجربه میکنید بسته به علت اصلی متفاوت است.
سرگیجه آلتروباریک، نوعی سرگیجه مرتبط با تغییر فشار جو، معمولاً ظرف چند دقیقه پس از تعادل مجدد فشار در گوشها برطرف میشود. سرگیجه ناشی از علل دیگر، مانند آسیب به گوش داخلی معروف به باروترومای گوش داخلی، ممکن است برای چند روز، هفته یا ماه پس از پرواز ادامه یابد.
آسیب یا التهاب قابل توجه در گوش شما ناشی از تغییرات فشار و همچنین شرایط از پیش موجود میتواند باعث سرگیجه طولانی مدت شود.
چه زمانی با پزشک صحبت کنیم؟
برای برخی افراد، سرگیجه یک تجربه موقتی و بی ضرر است. برای دیگران، ممکن است نشانهای از بیماریهای جدیتر پزشکی باشد. هیچ وقت بد نیست که در مورد آن با پزشک صحبت کنید.
اگر سرگیجه شما چند ساعت پس از پرواز برطرف نشد یا با علائم شدید دیگری مانند موارد زیر همراه بود، ممکن است به مراقبت پزشکی فوری نیاز داشته باشید:
- درد شدید گوش
- استفراغ
- تب
- ناتوانی در ایستادن یا راه رفتن
- افتادن
- کاهش شنوایی
- مشکل در صحبت کردن
- اختلالات بینایی
- ضعف یا بی حسی در بدن
- گیجی
نتیجه گیری
سرگیجه بعد از پرواز میتواند به دلایل مختلفی رخ دهد. پرواز شما را در معرض تغییرات سریع فشار جوی قرار میدهد که میتواند یک تجربه استرسزا باشد که با عواملی مانند کمآبی بدن و خستگی پیچیده میشود.
هنگامی که سرگیجه ظرف چند ساعت پس از پرواز برطرف نشد یا با علائم شدید همراه بود، صحبت با پزشک میتواند به شما کمک کند تا بیماریهای زمینهای پزشکی را رد کنید.
منبع: healthline