شاید برای شما هم پیش آمده باشد که در تلاش برای انجام چند کار به طور همزمان، دچار سردرگمی و کاهش بازدهی شده باشید. این موضوع ریشه در محدودیتهای پردازش اطلاعات در مغز انسان دارد. در این مقاله به بررسی این محدودیت و چرایی آن میپردازیم.
بدن انسان از طریق سامانههای حسی خود، شامل چشمها، گوشها، پوست و بینی، حجم عظیمی از دادهها را از محیط اطراف جمعآوری میکند. تخمین زده میشود که این سامانهها با سرعت سرسامآور یک میلیارد بیت بر ثانیه اطلاعات را به مغز ارسال میکنند. با این حال، یافتههای پژوهشگران نشان میدهد که مغز انسان تنها قادر به پردازش حدود ۱۰ بیت از این اطلاعات در هر ثانیه است. این سرعت پردازش، میلیونها بار کندتر از سرعت دریافت اطلاعات توسط حواس پنجگانه است. برای درک بهتر این موضوع، کافی است بدانیم که یک اتصال وایفای معمولی میتواند حدود ۵۰ میلیون بیت بر ثانیه را پردازش کند.
مغز انسان از بیش از ۸۵ میلیارد نورون تشکیل شده است که حدود یکسوم آنها در فرایندهای تفکر سطح بالا نقش دارند و در بخش پیشرفتهتر قشر خارجی مغز قرار گرفتهاند. با وجود این پیچیدگی و تعداد زیاد نورونها، سرعت پردازش اطلاعات در مغز بسیار پایینتر از حد انتظار است.
پژوهشگران با بررسی مقالات علمی مختلف در زمینه رفتارهای انسانی مانند خواندن، نوشتن، انجام بازیهای ویدیویی و حل مکعب روبیک، به این نتیجه رسیدهاند که سرعت تفکر انسان نیز حدود ۱۰ بیت بر ثانیه است. این عدد در مقایسه با تواناییهای محاسباتی دستگاههای امروزی، بسیار پایین به نظر میرسد.
دلایل این محدودیت چیست؟
اگرچه دلیل قطعی این محدودیت هنوز به طور کامل مشخص نشده است، اما فرضیههایی در این زمینه وجود دارد:
- جلوگیری از overload (بارگذاری بیش از حد): پردازش حجم عظیم اطلاعات ورودی با سرعت بالا میتواند منجر به overload و اختلال در عملکرد مغز شود. محدود کردن سرعت پردازش، نوعی مکانیسم دفاعی برای جلوگیری از این مشکل است.
- تمرکز بر اطلاعات مهم: مغز با محدود کردن سرعت پردازش، قادر به گزینش و تمرکز بر اطلاعات مهمتر و مرتبطتر با وظایف فعلی است.
- صرفهجویی در انرژی: پردازش اطلاعات با سرعت بالا نیازمند صرف انرژی بسیار زیادی است. محدود کردن سرعت پردازش، به نوعی صرفهجویی در مصرف انرژی مغز محسوب میشود.
در نهایت، میتوان گفت که محدودیت سرعت پردازش اطلاعات در مغز انسان، اگرچه به ظاهر یک نقطه ضعف به نظر میرسد، اما در واقع یک سازوکار حیاتی برای حفظ عملکرد بهینه مغز و تمرکز بر امور مهم است. این محدودیت به ما کمک میکند تا در دنیای پر از اطلاعات، بتوانیم به طور مؤثرتری عمل کنیم.