به کلاس زیستشناسی دبیرستان فکر کنید.
آیا هنوز نامها و عملکردهای همه آن قسمتهای کوچک سلول را به خاطر دارید؟ شاید کمی جزئیات را فراموش کردهاید؟ در اینجا یک دوره مرور سریع برخی از اندامکهای اصلی یوکاریوتی وجود دارد تا مهارتهای علمی شما را تیز نگه دارد.
هسته سلولی
هسته سلولی به عنوان “مرکز فرماندهی” سلول شناخته میشود، یک اندامک بزرگ است که DNA (دئوکسی ریبونوکلئیک اسید) سلول را ذخیره میکند. هسته با استفاده از اطلاعات ژنتیکی DNA، تمام فعالیتهای سلول مانند رشد و متابولیسم را کنترل میکند. در داخل هسته ساختار کوچکتری به نام هستک وجود دارد که RNA (ریبونوکلئیک اسید) را در خود جای داده است. RNA به انتقال دستورات DNA به بقیه سلول کمک میکند و به عنوان الگویی برای سنتز پروتئین عمل میکند.
ریبوزومها
ریبوزومها کارخانههای پروتئین سلول هستند. آنها از دو زیر واحد تشکیل شدهاند و میتوانند آزادانه در سیتوپلاسم سلول شناور باشند یا در شبکه آندوپلاسمی جاسازی شوند. ریبوزومها با استفاده از الگوها و دستورالعملهای ارائه شده توسط دو نوع مختلف RNA، انواع مختلفی از پروتئینها را سنتز میکنند که برای بقای سلول ضروری هستند.
شبکه آندوپلاسمی
شبکه آندوپلاسمی (ER) یک اندامک غشایی است که بخشی از غشای خود را با هسته به اشتراک میگذارد. برخی از قسمتهای ER که به عنوان ER خشن شناخته میشوند، با ریبوزومها پوشیده شدهاند و در ساخت پروتئین نقش دارند. بقیه اندامک به عنوان ER صاف شناخته میشود و برای تولید لیپیدهای حیاتی (چربیها) عمل میکند.
دستگاه گلژی
اگر پروتئینهای ER خشن نیاز به اصلاح بیشتری داشته باشند، به دستگاه گلژی (یا کمپلکس گلژی) منتقل میشوند. مانند ER، دستگاه گلژی از غشاهای تا شده تشکیل شده است. این دستگاه توالیهای آمینواسیدی پروتئین را برای کدهای تخصصی جستجو میکند و آنها را بر این اساس اصلاح میکند. این پروتئینهای پردازش شده سپس در گلژی ذخیره میشوند یا در وزیکولها بستهبندی میشوند تا به سایر نقاط سلول ارسال شوند.
کلروپلاستها
در گیاهان و برخی از جلبکها، اندامکهایی به نام کلروپلاستها به عنوان محل فتوسنتز عمل میکنند. کلروپلاستها حاوی رنگدانهای به نام کلروفیل هستند که انرژی خورشید را برای تبدیل آب و دی اکسید کربن به گلوکز برای غذا جذب میکند. کلروپلاستها به ارگانیسمهای اتوتروف اجازه میدهند تا نیازهای انرژی خود را بدون مصرف ارگانیسمهای دیگر برآورده کنند.
میتوکندری
میتوکندریها به عنوان “نیروگاههای” سلول شناخته میشوند، اندامکهای بیضی شکلی هستند که در اکثر سلولهای یوکاریوتی یافت میشوند. به عنوان محل تنفس سلولی، میتوکندریها مولکولهایی مانند گلوکز را به مولکول انرژی به نام ATP (آدنوزین تری فسفات) تبدیل میکنند. ATP با شکستن پیوندهای شیمیایی پر انرژی خود، فرآیندهای سلولی را تغذیه میکند. میتوکندریها در سلولهایی که برای عملکرد به مقدار قابل توجهی انرژی نیاز دارند، مانند سلولهای کبد و عضله، فراوانتر هستند.
منبع: britannica