گریه کردن موقع ناراحتی؟ کاملا رایج است. شما احتمالا خودتان چندین بار این کار را انجام دادهاید. شاید در برخی مواقع از عصبانیت یا سرخوردگی گریه کرده باشید – یا شاهد گریه عصبانی شخص دیگری بوده باشید. اما نوع دیگری از گریه وجود دارد که شاید با آن تجربه داشته باشید: گریه شادی. احتمالا این را در تعداد زیادی از فیلمها و برنامههای تلویزیونی دیدهاید، اما اگر تا به حال احساس غلبه بر شادی یا موفقیت کردهاید، ممکن است اشک شادی برای خودتان ریخته باشید. اشک شوق میتواند کمی گیج کننده باشد، به خصوص اگر گریه کردن را با احساسات ناخواسته مرتبط بدانید. اما آنها کاملا طبیعی هستند. اشک شوق به سن یا جنسیت خاصی اختصاص ندارد، بنابراین به طور تئوری، میتواند برای هر کسی که احساسات را تجربه میکند، اتفاق بیفتد. اما چرا این اتفاق میافتد؟ هیچ کس پاسخ قطعی ندارد، اما تحقیقات علمی چندین توضیح بالقوه ارائه میدهد.
گریه به تنظیم احساسات شدید کمک میکند
بیشتر مردم غم، عصبانیت و سرخوردگی را احساسات منفی میدانند. مردم به طور کلی میخواهند شاد باشند، و احتمالا به سختی کسی را پیدا میکنید که شادی را منفی بداند. پس اشک شوق با چه منطقی رخ میدهد؟ خب، شادی یک شباهت با احساسات دیگر دارد: مثبت یا منفی، همه آنها میتوانند بسیار شدید باشند. طبق تحقیقات انجام شده در سال ۲۰۱۵، اشک شوق زمانی اتفاق میافتد که احساساتی را تجربه کنید که چنان شدید هستند که غیرقابل کنترل میشوند. هنگامی که این احساسات شروع به تحت الشعاع قرار دادن شما میکنند، ممکن است برای بیرون رها کردن آن احساسات گریه کنید یا فریاد بزنید (شاید هر دو). برای مثال، بعد از باز کردن نامه پذیرش دانشگاه، ممکن است فریاد زده باشید (آنقدر بلند که خانوادهتان فکر میکردند به طور جدی خودتان را مجروح کردهاید) و سپس اشک در چشمانتان حلقه زده باشد.
(dimorphous expression)
اشک شادی نمونهی عالیِ یک حالت دو-شکلی است. این عبارات از یک جایگاه سرچشمه میگیرند اما به شکلهای مختلفی بروز پیدا میکنند.
یک مثال دیگر: تا به حال چیزی را دیدهاید که آنقدر بامزه باشد، مثل یک حیوان یا بچه، که دلتان بخواهد آن را بگیرید و فشار دهید؟ حتی ممکن است عبارتی را شنیده باشید، شاید از یک بزرگسال خطاب به یک کودک کوچک: «میخوام بخورمت بدم!»
البته شما نمیخواهید با فشار دادن به آن حیوان خانگی یا بچه به او آسیب بزنید. و (اغلب؟) بزرگسالان واقعا فقط میخواهند بچهها را نوازش کنند و در آغوش بگیرند، نه اینکه آنها را بخورند. بنابراین، این نوع ابراز احساسات که کمی پرخاشگرانه به نظر میرسد، ممکن است کمی عجیب به نظر برسد، اما توضیحی ساده دارد: احساسات آنقدر شدید هستند که شما به سادگی نمیدانید چگونه با آنها کنار بیایید.
پیدا کردن تعادل
دشواری در مدیریت احساسات گاهی میتواند پیامدهای منفی داشته باشد. برخی از افرادی که به طور منظم در تنظیم احساسات خود مشکل دارند، ممکن است دچار نوسانات خلقی یا فورانهای ناگهانی احساسات شوند.
بنابراین، به نوعی، این اشکهای شادی با ایجاد تعادل در احساسات شدید که در غیر این صورت ممکن است بر سلامت عاطفی شما تأثیر بگذارد، از شما محافظت میکنند. به عبارت دیگر، گریه میتواند زمانی که احساس غلبه میکنید و نمیدانید چگونه آرامش پیدا کنید، به کارتان بیاید.
اشک به برقراری ارتباط با دیگران کمک میکند
وقتی به هر دلیلی گریه میکنید، پیامی را به هر کسی که میتواند شما را ببیند ارسال میکنید (چه بخواهید چه نخواهید). عمل گریه به دیگران نشان میدهد که احساساتتان بر شما غلبه کردهاند، که این به نوبه خود میتواند نشانهای باشد که به حمایت یا آرامش نیاز دارید.
شاید فکر کنید، «خب، چه کسی در زمان غمگینی یا استرس تمایل به آرامش ندارد؟» اما زمانی که کاملاً شاد هستید، ممکن است به کمی حمایت نیاز داشته باشید. به طور خاص، تحقیقات انجامشده در سال ۲۰۰۹ نشان میدهد که شما میخواهید در مورد آن احساسات شدیدی که تجربه میکنید، از شادی و لذت گرفته تا حتی عشق، با دیگران ارتباط برقرار کنید.
نویسندگان مطالعهای که در بالا ذکر شد همچنین اشاره میکنند که اشک میتواند نشاندهندهی بزرگی یا اهمیت رویدادهای خاصی مانند فارغالتحصیلی، عروسی یا بازگشت به خانه باشد. گریه به همه اطرافتان میگوید: «آنچه اکنون در حال رخ دادن است، برایم بسیار اهمیت دارد.» از این نظر، گریه به ویژه زمانی که برای کنار هم گذاشتن جملات احساساتی زیادی دارید، به کارکرد اجتماعی مهمی خدمت میکند.
گریه واقعاً باعث میشود احساس بهتری داشته باشید
بسیاری از مردم، حتی از روی خوشحالی، گریه کردن را دوست ندارند. آب دماغتان جاری میشود، ممکن است سرتان درد بگیرد و البته، نگاههای خیره اجتنابناپذیر غریبهها را هم به دنبال دارد، به خصوص زمانی که به اندازهی کافی خوششانس هستید که در مکان عمومی احساساتی شوید.
فواید زیادی برای گریه کردن وجود دارد
هورمونهای شادی وقتی گریه میکنید، بدن شما اندورفین و اکسیتوسین ترشح میکند. این هورمونها میتوانند به کاهش درد، تقویت روحیه و بهبود سلامت کلی کمک کنند. از آنجایی که اشک میتواند به شما کمک کند تا اطرافیان را به سمت خود جلب کرده و از آنها حمایت و آرامش دریافت کنید، گریه باعث افزایش حس ارتباط شما میشود که میتواند روحیه و سلامتی کلی شما را بهبود بخشد. گریه کردن از روی غم و عصبانیت میتواند به تسکین این احساسات کمک کند و ممکن است باعث شود وضعیت شما کمی کمرنگتر به نظر برسد. اما زمانی که از خوشحالی گریه میکنید، اکسیتوسین، اندورفین و حمایت اجتماعی میتوانند این تجربه را تقویت کنند و باعث شوند احساس حتی بهتری داشته باشید (و شاید کمی بیشتر هم گریه کنید).
رهایی احساسی همچنین لازم به ذکر است که بسیاری از لحظات شاد به طور تصادفی به وجود نمیآیند. ازدواج کردن، به دنیا آوردن فرزند، فارغالتحصیلی از دبیرستان یا دانشگاه، استخدام شدن برای شغل رویاییتان – رسیدن به این موفقیتها به آسانی به دست نمیآید. برای رسیدن به این نقاط عطف، احتمالاً زمان، صبر و تلاش زیادی صرف کردهاید. این تلاشها چقدر هم که رضایتبخش بوده باشد، به احتمال زیاد باعث ایجاد کمی استرس شده است. بنابراین، گریه میتواند بهترین نوع پالایش یا رهایی از این استرس طولانیمدت باشد.
مغز شما ممکن است کمی گیج شود یکی دیگر از نظریهها در مورد گریه شادی این است که این اشکها به این دلیل اتفاق میافتند که مغز شما در تمایز قائل شدن بین احساسات شدید مشکل دارد. هنگامی که احساس شدیدی مانند غم، عصبانیت یا شادی را تجربه میکنید، ناحیهای در مغز شما به نام آمیگدال آن احساس را ثبت میکند و سیگنالی را به هیپوتالاموس، قسمت دیگری از مغز شما، ارسال میکند. هیپوتالاموس با ارسال سیگنال به سیستم عصبی شما به تنظیم احساسات کمک میکند. اما هیپوتالاموس به سیستم عصبی شما دقیقاً نمیگوید چه احساسی را تجربه کردهاید، زیرا نمیداند. فقط میداند که آن احساس آنقدر شدید بوده است که ممکن است در مدیریت آن کمی مشکل داشته باشید.
یکی از بسیاری از عملکردهای مهم سیستم عصبی شما کمک به واکنش به استرس است. هنگامی که با تهدیدی روبرو میشوید، بخش سمپاتیک سیستم عصبی شما را برای مبارزه یا فرار آماده میکند. پس از فروکش کردن تهدید، بخش پاراسمپاتیک سیستم عصبی شما به آرام شدن شما کمک میکند. وقتی سیستم عصبی شما آن سیگنال را از هیپوتالاموس دریافت میکند که میگوید «حالا، ما اینجا کمی تحت فشار هستیم»، میداند که باید اقدام کند. یکی از راههای آسان برای انجام این کار چیست؟ تولید اشک، که به شما کمک میکند احساسات شدید، چه شاد و چه غمگین را ابراز کنید و به شما در بهبودی از آنها کمک میکند.
سخن آخر
اشک ریختن یک واکنش طبیعی انسانی در برابر احساسات شدید است. در حالی که ممکن است بیشتر در پاسخ به غمگینی گریه کنید، اشک شادی هم چیز عجیبی نیست. در واقع، آنها کاملاً مفید هستند.