سرگیجه یا مشکلات تعادلی ممکن است به عنوان چرخیدن اتاق احساس شود و بدون توجه به نشستن، ایستادن یا دراز کشیدن رخ دهد. این علامت یکی از شایعترین شکایات بیماران در کلینیکهای نورولوژی است که ۵ درصد از شکایات در کلینیکهای سرپایی و ۴ درصد از شکایات در بخش اورژانس را تشکیل میدهد. موسسه ملی سلامت و مراقبتهای بالینی (NICE) تخمین زده است که شیوع بر اساس ناهمگونی «سرگیجه» به عنوان یک علامت به طور گستردهای متفاوت است، به طوری که شیوع سرگیجه ۱۷ تا ۳۰ درصد و سرگیجه واقعی ۳ تا ۱۰ درصد جمعیت است.
ین مقاله بر روی مشکلات بالقوه جدی زمینه ای که می تواند باعث سرگیجه و از دست دادن تعادل شود تمرکز خواهد کرد.
درک سرگیجه و مشکلات تعادل
اختلال تعادلی دهلیزی می تواند در هر زمانی رخ دهد اما با افزایش سن شایع تر می شود. سرگیجه و از دست دادن تعادل نشانه ای از اختلال سیستم دهلیزی است که نقش مهمی در درک حرکت بدن و حفظ تعادل و همچنین کنترل وضعیت بدن و حرکات چشم دارد. گوش یک سیستم پیچیده است که شامل استخوان و غضروف با شبکه ای حیاتی از کانال ها به نام کانال های نیم دایره است. این کانال ها پر از مایع هستند و با حرکت، موقعیت مایع تغییر می کند. جالب توجه است که یک حسگر داخل گوش اطلاعاتی را به مغز می فرستد که به حس تعادل فرد نسبت داده می شود. این اجزا به همراه سایر قطعات ظریف، سیستم دهلیزی را تشکیل می دهند.
محرک های مختلف بر سیگنال های هر قسمت از سیستم دهلیزی تأثیر می گذارند و منجر به علائمی مانند سرگیجه و عدم تعادل می شوند.
علائم مشکلات تعادل عبارتند از: (i) احساس حرکت یا چرخش، (ii) سبکی سر، (iii) از دست دادن تعادل، (iv) احساس افتادن، (v) سرگیجه، (vi) تغییرات بینایی یا تاری دید و (vii) گیجی.
علل شایع و خوش خیم
سرگیجه را می توان به دسته های مختلفی تقسیم کرد، از جمله (i) سرگیجه، (ii) پیشغش، (iii) سبکی سر و (iv) عدم تعادل. با این حال، ارائه سرگیجه معمولاً اینقدر واضح نیست و بیماران معمولاً تعیین علائم خود را دشوار میدانند. شرایط مختلفی می تواند باعث اختلالات تعادل شود و برخی از علل شایع و خوش خیم سرگیجه ناگهانی و از دست دادن تعادل می تواند شامل کم آبی بدن، فشار خون پایین یا عفونت های خفیف باشد. سرگیجه می تواند یک نشانگر اولیه کم آبی بدن باشد که عدم تعادل مواد معدنی از جمله نمک و قند در بدن است. این می تواند باعث علائمی مانند سبکی سر، خشکی دهان، خستگی، ادرار تیره و بوی قوی یا کم ادراری شود.
داشتن فشار خون پایین، مانند کم آبی بدن یا دلایل دیگر، ممکن است باعث سرگیجه یا غش شود و پیدا کردن علت سرگیجه یا فشار خون پایین برای درمان موثر بسیار مهم است.
علل دیگر سرگیجه و از دست دادن تعادل می تواند شامل عفونت های خفیف از جمله عفونت گوش داخلی که می تواند بر شنوایی و تعادل تاثیر بگذارد، باشد که به آن لابیرنتیت می گویند.
شرایط جدی زمینه ای
علت شناسی سرگیجه را می توان به (i) مرکزی/نورولوژیکی، (ii) محیطی/دهلیزی و (iii) قلبی عروقی تقسیم بندی کرد.
علل مرکزی سرگیجه شامل سکته مغزی مخچه یا ساقه مغز یا حملات ایسکمیک گذرا گردش خون خلفی (TIA) است. سکته مغزی می تواند نحوه کنترل تعادل توسط مغز را تغییر دهد و این می تواند منجر به احساس بی ثباتی یا عدم هماهنگی شود.
علل محیطی شامل شوانومای دهلیزی، میگرن دهلیزی، بیماری منییر، سرگیجه وضعیتی حمله ای خوش خیم (BPPV)، وستیبولوپاتی دو طرفه یا سندرم دیهیس کانال فوقانی است.
بیماری منییر که نادر است و به طور کامل شناخته نشده است، می تواند باعث کاهش شنوایی متناوب و وزوز گوش، احساس پری در گوش و سرگیجه ناگهانی و شدید شود.
BPPV می تواند زمانی رخ دهد که کریستال های کلسیم داخل گوش داخلی که به کنترل تعادل کمک می کند از موقعیت طبیعی خود خارج شده و به جای دیگری در داخل گوش داخلی حرکت کنند. این اختلال شایع ترین علت سرگیجه در بزرگسالان است و می تواند هنگام چرخیدن در رختخواب باعث احساس چرخش شود.
علل قلبی عروقی می تواند شامل افت فشار خون وضعیتی، پیش آگاهی، جدا شدن شریان مهره ای یا آریتمی باشد. این علل می تواند منجر به کاهش جریان خون و منجر به سبکی سر یا احساس غش شود.
روش های تشخیصی
تشخیص بیمار مبتلا به سرگیجه یا از دست دادن تعادل ممکن است با بررسی سابقه پزشکی و انجام معاینه فیزیکی و عصبی شروع شود.
پزشک ممکن است بخواهد تعیین کند که آیا علائم ناشی از مشکلات عملکرد تعادل در گوش داخلی است یا خیر، و آزمایشهای توصیهشده شامل موارد زیر میشود اما محدود به آنها نمیشود: (i) آزمایش شنوایی، (ii) آزمایش پستوروگرافی، (iii) الکترو نیستاگموگرافی و ویدئونیستاگموگرافی، (iv) آزمایشهای تصویربرداری، مانند MRI یا CT اسکن، و (v) آزمایش فشار خون و ضربان قلب.
درمان مشکلات تعادل به علت آن بستگی دارد و تشخیص سریع و دقیق برای درمان موثر ضروری است زیرا تعیین اینکه علت خوش خیم یا بدخیم است مهم است.
درمان ممکن است شامل توانبخشی دهلیزی، از جمله تمرینات بازآموزی تعادل باشد که میتواند به بیمار در جبران عدم تعادل، سازگاری با تعادل کمتر و حفظ فعالیت بدنی کمک کند.
گزینههای درمانی دیگر ممکن است شامل روشهای قرارگیری، تغییر رژیم غذایی و سبک زندگی، دارو یا حتی جراحی باشد.
داستانهای شخصی
در حالی که سرگیجه یا از دست دادن تعادل می تواند خوش خیم باشد، ممکن است یک بیماری زمینه ای جدی تر نیز وجود داشته باشد که نیاز به بررسی دارد.
جیلین تجربه آشفته خود را با بنیاد مغز و ستون فقرات به اشتراک گذاشت. سرگیجه او با یک سرماخوردگی شدید غیرقابل حل شروع شد و منجر به تشخیص لابیرنتیت ویروسی شد.
علائم مداوم او با سفرهای طولانی و رانندگی تشدید شد و به مدت پنج سال ادامه داشت و آزمایشهای مختلفی با داروهای ضد سرگیجه انجام شد.
جیلین اظهار داشت که او “تقریباً به دلیل عفونت خون که به سیستم دهلیزی او حمله کرد، مرد”. در نهایت، به او مننژیت تشخیص داده شد و به دلیل سرگیجه شدید نتوانست بایستد و به صندلی چرخدار نیاز داشت.
پس از مراجعه به جراح گوش، حلق و بینی و انجام آزمایشهای جامع، مشخص شد که سیستم دهلیزی او آسیب دیده است. درمان جیلین شامل یک برنامه توانبخشی دهلیزی بود و او همچنین به دنبال درمان سرگیجه مرتبط با میگرن بود و امیدوار است که بتواند دوباره به تنهایی راه برود و رانندگی کند.
چه زمانی باید به دنبال مراقبت پزشکی باشید
تشخیص زمان تماس با پزشک مهم است، زیرا اگرچه سرگیجه یا سرگیجه گاه به گاه می تواند در بیشتر افراد رخ دهد، اما اگر بیشتر اتفاق بیفتد و بر کیفیت زندگی تأثیر بگذارد، این ممکن است نشانه ای برای مراجعه به پزشک باشد. علائم دیگر برای تماس با پزشک عمومی می تواند شامل مشکل در شنیدن یا صحبت کردن، تجربه وزوز گوش، دوبینی یا تاری دید، بی حسی یا ضعف در صورت، بازوها یا پاها، تغییرات ضربان قلب، غش، سردرد یا احساس بیماری باشد.
نتیجه
اگر هر یک از علائم ذکر شده در این مقاله را تجربه کردید، توصیه می شود به دنبال کمک پزشکی باشید. ارائه دهندگان مراقبت های بهداشتی می توانند آزمایش های تحقیقاتی را برای تعیین علت اصلی سرگیجه یا از دست دادن تعادل شما انجام دهند و در صورت نیاز، قادر خواهند بود مدیریت درمان موثر را ارائه دهند.
منبع: news-medical